Co to jest kierownictwo duchowe?
Termin kierownictwo duchowe ma długą tradycję w Kościele i to przede wszystkim zakonną. Dziś niektórym źle się kojarzy, znam takich. Kojarzy im się z kierowaniem człowiekiem, nakazywaniem mu, wywieraniem nacisku na jego wolność. Nic bardziej mylnego.
Zróbmy jednak zastrzeżenie, że nie chodzi tu nam o kierownictwo duchowe w zakonach, gdzie obowiązuje posłuszeństwo wobec przełożonych na mocy ślubów czy innych zobowiązań.
Jeśli pominiemy te sytuacje, kierownictwo duchowe będziemy rozumieć przede wszystkim jako poradnictwo duchowe i towarzyszenie duchowe. Kierownik duchowy nie będzie więc niczego penitentowi nakazywał, ale będzie słuchał go, wczuwał się w jego sytuację i udzielał mu rad. Będzie odpowiadał na pytania i interpretował przeżycia duchowe penitenta. Z góry też wykluczone jest osądzanie (ocenianie) penitenta i oczywiście wszelka niedyskrecja. Kierownika obowiązuje taka sama tajemnica jak spowiednika. Kierownik jest osobą przyjazna penitentowi, wytwarza wokół siebie atmosferę zaufania i serdeczności. Stara się być wobec penitenta naturalny, nie usztywniony i zawsze jest cierpliwy oraz miły. Dzięki temu penitent czuje się bezpiecznie
Czym rozmowa z kierownikiem duchowym różni się od spowiedzi?
Spowiedź jest wyznaniem grzechów Chrystusowi wobec kapłana w celu uzyskania rozgrzeszenia. Czasami może jej towarzyszyć rozmowa z kapłanem o szerszym kontekście popełnionych grzechów, dzielenie się swoimi problemami i pytania, jednak będzie to już nie czysta spowiedź, ale spowiedź z elementami kierownictwa duchowego. Spowiednik może być doraźnym lub stałym kierownikiem duchowym, ale nie musi. Aby być kierownikiem duchowym trzeba mieć stały kontakt z penitentem, poznać go i pamiętać, choćby w zarysie jego historię. Kierownik ponadto powinien mieć predyspozycje i umiejętności. Konfesjonał stojący w kościele, gdzie często coś sie dzieje i kręcą się ludzie nie jest najlepszym miejscem do kierownictwa duchowego.
Kierownictwo jest znacznie większym obciążeniem niż spowiedź. Czasami kierownicy odmawiają prowadzenia, bo nie czuja się na siłach, a czasami w przekonaniu, że penitent po prostu takiego kierownictwa nie potrzebuje. Zresztą niektórzy penitenci, którzy sądzą że potrzebują kierownictwa duchowego, z czasem odkrywają, że wystarcza im i wygodniejsza jest po prostu spowiedź z elementami kierownictwa. Tylko w przypadku osób, które chcą, by poświecono im znacznie więcej czasu, pożądana jest pomoc duchowa dwutorowa: spowiedź która jest stricte spowiedzią wobec kapłana i kierownictwo duchowe, którym zajmuje się na przykład odrębna osoba.
Kierownikiem duchowym musi być osoba o następujących predyspozycjach: Kierownictwo jest znacznie większym obciążeniem niż spowiedź. Czasami kierownicy odmawiają prowadzenia, bo nie czuja się na siłach, a czasami w przekonaniu, że penitent po prostu takiego kierownictwa nie potrzebuje. Zresztą niektórzy penitenci, którzy sądzą że potrzebują kierownictwa duchowego, z czasem odkrywają, że wystarcza im i wygodniejsza jest po prostu spowiedź z elementami kierownictwa. Tylko w przypadku osób, które chcą, by poświecono im znacznie więcej czasu, pożądana jest pomoc duchowa dwutorowa: spowiedź która jest stricte spowiedzią wobec kapłana i kierownictwo duchowe, którym zajmuje się na przykład odrębna osoba.
Kto może być kierownikiem duchowym?
- potrafi cierpliwie słuchać penitenta i zrozumieć jego sytuację, bezwzględnie powstrzyma się od wszelkiego oceniania, osądzania, mentorskiego pouczania,
- ma bardzo dobre rozeznanie ducha Ewangelii, zwłaszcza w sprawach moralnych,
- dobrze jest, gdy ma jakieś doświadczenie w obszarze spraw, którymi żyje penitent, np. w kwestiach życia małżeńskiego bardzo pożądany jest kierownik o stażu małżeńskim,
- pożądany jest charyzmat polegający na osobistej więzi z Jezusem, dzięki której On kieruje doradcą duchowym podczas rozmowy.
Dodatkowo kierownik duchowy musi mieć autorytet u penitenta, to znaczy penitent musi czuć respekt, by przyjmować to, co kierownik mówi, nie polemizować z nim, nie upierać się przy swoim, nie złościć się na kierownika. Autorytet może być oparty na szacunku, sympatii, ale nigdy na lęku.
Kto może potrzebować kierownictwa duchowego?
Pomocy kierownika duchowego szukają najbardziej osoby boleśnie doświadczone przez życie, po przejściach traumatycznych, nałogach, uzależnianiach, po ciężkich chorobach psychicznych i somatycznych. Z reguły takie osoby najpierw potrzebują pomocy lekarza (ew. psychiatry), potem psychologa, a dopiero po wyprowadzeniu na prostą przez psychologa często szukają kierownika duchowego w celu ugruntowania porządku, który w nich został świeżo i nieco chybotliwie odbudowany.
Kierownictwa duchowego potrzebują osoby świeżo nawrócone, po doświadczeniu dotknięcia przez Boga, wydobyciu z poważnych grzechów i moralnej nędzy, widzące swoją słabość i potrzebujące pokierowania w celu wzmocnienia i rozwoju duchowego.
Kierownika duchowego szukają osoby po większych doświadczeniach życia duchowego, o doświadczeniu wspólnot, po rekolekcjach zamkniętych, na przykład ignacjańskich. Narasta w nich potrzeba lepszego poznawania Boga i widzą potrzebę pomocy, gdyż same nie wiedzą w jakim kierunku iść dalej.
Pomoc powinny też mieć osoby posiadające pewne dary duchowe, zwłaszcza trudne dary, strapienia, presja zła, albo przeciwnie, pocieszenia, doświadczenia mistyczne. W sprawach wyjątkowych darów kierownik musi być bardzo delikatny, pochopnie nie kształtować sobie opinii, ale zachęcać do otwartości, by lepiej zrozumieć osobę i aby osoba lepiej zrozumiała swoje przeżycia i ćwiczyła się w rozeznawaniu dobrych i złych duchów.
Kierownik duchowy może być też doradcą w sprawach kryzysów w małżeństwie, w rodzinie, ale wtedy zawsze musi być doradcą obojga osób jednocześnie, a każdej z osobna tylko z największą ostrożnością, bez używania wobec jednej osoby wiedzy otrzymanej od drugiej osoby.
Jeżeli kierownictwo jest świadczone przez osobę o mniejszym doświadczeniu, powinno się ograniczać do towarzyszenia duchowego.
Podobnie podczas rekolekcji zamkniętych nie jest czas na zajmowanie się problemami rekolektanta, a jedynie na towarzyszenie mu w jego przeżywaniu modlitwy rekolekcyjnej i spotkań z Bogiem.
Kierownictwa duchowego potrzebują osoby świeżo nawrócone, po doświadczeniu dotknięcia przez Boga, wydobyciu z poważnych grzechów i moralnej nędzy, widzące swoją słabość i potrzebujące pokierowania w celu wzmocnienia i rozwoju duchowego.
Kierownika duchowego szukają osoby po większych doświadczeniach życia duchowego, o doświadczeniu wspólnot, po rekolekcjach zamkniętych, na przykład ignacjańskich. Narasta w nich potrzeba lepszego poznawania Boga i widzą potrzebę pomocy, gdyż same nie wiedzą w jakim kierunku iść dalej.
Pomoc powinny też mieć osoby posiadające pewne dary duchowe, zwłaszcza trudne dary, strapienia, presja zła, albo przeciwnie, pocieszenia, doświadczenia mistyczne. W sprawach wyjątkowych darów kierownik musi być bardzo delikatny, pochopnie nie kształtować sobie opinii, ale zachęcać do otwartości, by lepiej zrozumieć osobę i aby osoba lepiej zrozumiała swoje przeżycia i ćwiczyła się w rozeznawaniu dobrych i złych duchów.
Kierownik duchowy może być też doradcą w sprawach kryzysów w małżeństwie, w rodzinie, ale wtedy zawsze musi być doradcą obojga osób jednocześnie, a każdej z osobna tylko z największą ostrożnością, bez używania wobec jednej osoby wiedzy otrzymanej od drugiej osoby.
Jeżeli kierownictwo jest świadczone przez osobę o mniejszym doświadczeniu, powinno się ograniczać do towarzyszenia duchowego.
Podobnie podczas rekolekcji zamkniętych nie jest czas na zajmowanie się problemami rekolektanta, a jedynie na towarzyszenie mu w jego przeżywaniu modlitwy rekolekcyjnej i spotkań z Bogiem.
Możliwość rozmowy duchowej i w niektórych przypadkach kierownictwa duchowego:
Proszę zadzwonić do Poradni Dewajtis pod numer do sekretariatu:660 511 566
i umówić się za rozmowę z Diakonem Janem.
Diakon Jan Ogrodzki
. 